همه‌چیز دربارۀ تفاوت‌های بین ام دی اف (MDF) و نئوپان

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام خرید سرویس‌های چوبی برای خانه (سرویس رختخواب، مبلمان و...) با کلماتی مانند ام دی اف یا نئوپان مواجه شده باشید. بیشتر افراد با ماهیت این کلمات آشنایی دارند، ولی تصویری که از آن‌ها وجود دارد تا حدی مبهم است.

دانستن فرق بین ام دی اف (MDF) و نئوپان برای خرید لوازم خانه، خیلی ضروری است. ویژگی‌های هرکدام، تعیین‌کننده ماندگاری آنهاست. در این مطلب، در مورد فرق این دو نوع چوب صحبت می‌کنیم. با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

ام دی اف چیست؟ (MDF چیست؟)

ام دی اف (Medium-density fiberboard) یا تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF)،  نوعی چوب مهندسی شده است که از باقیماندۀ چوب‌های دیگر ساخته می‌شود. اسم این چوب‌ها از اختلاف چگالی تخته‌های چوبی گرفته شده، ولی با گذشت زمان کاربرد آن گسترش پیدا کرده است، به‌طوری­که امروزه هر تخته فیبری که فرایند تولیدش به ­صورت خشک باشد را به اشتباه ام دی اف می‌نامند. در ساخت MDF، ته‌مانده چوب‌ها را با مقداری موم و چسب رزین مخلوط  کرده و با ایجاد فشار در دمای بالا آن‌ها را فشرده کرده و به‌صورت قطعه‌هایی با سایزهای متفاوت در می‌آورند.

مواد تشکیل‌دهنده MDF و فرایند تولید آن چگونه است؟

مواد تشکیل دهنده MDF معمولا شامل 82 درصد چوب، 9 درصد چسب رزین، 8 درصد آب و یک درصد موم پارافین است و چگالی آن  بین kg/m³500 تا 1000 متغیر است.

چوبی که معمولاً برای ساخت MDF استفاده می‌شود، نوعی کاج رادیاتا است که در مزرعه‌های بزرگ به ­همین منظور پرورش داده می‌شوند. البته در مواردی از چوب‌های دیگر و حتی کاغذهای باطله هم استفاده می‌شود.

 بعد از قطع درختان، پوست آن‌ها را به‌طور کامل جدا می‌کنند و برای مصارف دیگر غیر از تولید MDF کنار می‌گذارند. مرحله بعد، انتقال چوب‌ها و فرایند خرد کردن آن‌ها توسط دستگاه است.

MDFها انواع متفاوتی دارند که بعضی از آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

MDF هایی که در برابر آتش مقاوم هستند: این نوع MDFها برای قفسه‌ها و دیوارپوش‌ها کاربرد دارند که رنگشان معمولا قرمز یا آبی است.

MDFهایی که در برابر رطوبت مقاوم هستند:  در ترکیب این نوع MDFها، از نوعی چسب ضد رطوبت استفاده شده است. این موضوع از باد کردن ورقه MDF در اثر رطوبت و نم جلوگیری می‌کند. در تولید MDFهای ضد رطوبت به ­جای کاج، از چوب اوکالیپت استفاده می‌شود.

MDFهای هایگلاس (high gloss): این نوع MDFها توسط یک لایه ی شفاف محافظت شده‌اند و معمولاً یکرو هستند. انواع دیگری ازMDF ها وجود دارند که چگالی‌های متفاوتی دارند و با توجه به همین موضوع، کاربردشان متفاوت است.

سطح MDFها برخلاف چوب‌های طبیعی دارای حلقه یا گره نیستند، در نتیجه این چوب‌ها سطح یکپارچه‌ای دارند و برش آن‌ها آسان‌تر است.

مزایا و معایب چوب‌های MDF چیست؟

از مهمترین مزایای MDF میتوان به پایداری و دوام بالای آن اشاره کرد. این چوب‌ها در سایزهای مختلف موجود هستند، به‌خوبی شکل می‌گیرند، چسب چوب را به‌خوبی جذب می‌کنند و برخلاف چوب‌های طبیعی ابعاد مشخصی دارند که این ویژگی کار با آن‌ها را آسان‌تر می‌کند. 

میزان معایب چوب‌های MDF وابسته به کیفیت‌شان است. برای مثال MDFهایی که کیفیت بالایی ندارند به‌راحتی می‌شکنند و در برخورد با آب ورم می‌کنند. 

به‌طور کلی از معایب آن‌ها می‌توان  به بیشتر بودن چگالی آن‌ها نسبت به نئوپان اشاره کرد. این چوب‌ها در مرحله برش و نصب گرد و خاک زیادی ایجاد می‌کنند که ممکن است باعث ایجاد آلرژی یا مشکلات ریوی شود.

کاربردهای MDF

از MDF به علت مقاوم نبودن در برابر رطوبت هوا، معمولا برای محیط‌های بسته استفاده می­کنند، ولی سطح قوی آن­ها باعث شده که گزینه خوبی برای نصب کابینت باشند.

از موارد دیگر کاربرد MDF میتوان به تنظیم دکور داخلی مغازه‌ها یا انجام پروژه‌های دانشگاهی اشاره کرد.

نئوپان چیست؟

نئوپان از رایج‌ترین نوع محصولات چوبی در سراسر جهان است که به آن تخته فیبر با چگالی کم هم می‌گویند. این نوع محصولات چوبی راه‌حل مناسب و کم هزینه‌ای برای دکوراسیون داخلی خانه شناخته می‌شوند.

گاهی برای سطح بیرونی این تخته‌ها از روکش‌های مخصوص چوب استفاده می‌کنند که جذابیت آن­ها را افزایش می‌دهد.

این تخته‌ها، با در نظر نگرفتن تخته‌های عایق، سبک­ترین و ضعیف‌ترین نوع تخته‌های فیبری هستند. این محصولات در چگالی‌های مختلف وجود دارند ولی نئوپان‌هایی که چگالی کمتری دارند بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نئوپان نسبت به چوب معمولی ارزانتر است، چگالی بیشتری دارد و در مواقعی که هزینه برایتان مهم­تر از استقامت و ظاهر است می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

مواد تشکیل‌دهنده نئوپان و فرایند تولید آن

در فرایند تولید نئوپان تکه چوب‌ها یا خاک اره را با اپوکسی رزین ترکیب کرده و در دما و فشار بالا قرار می‌دهند تا بافتی سفت با سطحی صاف به‌وجود بیاید، سپس بافت به‌وجود آمده را در قالب تخته در می‌آورند و وارد بازار می‌کنند.

تکه چوب‌های به‌کاررفته در تولید نئوپان، باید سایز و بافت یکسانی داشته باشند. برای این کار از دستگاهی استفاده می‌کنند که تعداد تیغه‌های آن بین 4 تا 16 عدد است و بعد از خرد کردن و خشک کردن چوب‌ها، هر تکه چوب بزرگ­تر یا کوچک­تر از حد میانگین را جدا می‌کند.

بعد از اجرای این مرحله، رزین به تکه چوب‌ها اضافه می‌شود. نوع کیفیت و کاربرد نئوپان بستگی به رزین استفاده شده در آن دارد. برای مثال استفاده از رزین اوره ملامین باعث ایجاد نئوپان‌های ضد آب می‌شود.

مزایا و معایب نئوپان

یکی از مهمترین ویژگی‌های مثبت نئوپان، جذب صدای فوق‌العاده آن است. این نوع تخته‌های فیبری علاوه‌بر صدا بر تنظیم دمای خانه هم تاثیر می‌گذارند. پس به‌طور کلی آن‌ها را می‌توان عایق‌های مناسبی برای صدا و گرما دانست.

از دیگر ویژگی‌های مثبت نئوپان می ‌وان به دوطرفه بودن آن اشاره کرد. ساختار نئوپان‌ها به ­صورت درون‌هسته‌ای است و ظرفیت تحمل جانبی بالایی دارند.

ظاهر این تخته‌ها به ­گونه‌ای است که گرد و خاک را نشان نمی‌دهند، بافت واضحی دارند و از همه مهم­تر، با گذشت زمان کهنه نمی‌شوند و ظاهر خود را حفظ می‌کنند.

بافت یکدست این تخته‌ها باعث می‌شود که برای سطح‌های وسیع هم کاربرد داشته باشند و به‌طور کلی ماده خام مناسبی هستند که با روکش‌های مختلف و مخصوص می‌توان آن­ها را تزئین کرد.

از آنجایی که این تخته‌ها از تکه‌های چوب درست شده‌اند، بریدن آن­ها باعث ایجاد سطحی دندانه‌دار می‌شود که ظاهر خوبی ایجاد نمی‌کند. این کار نیازمند دستگاه‌هایی با تکنولوژی بالا است و اگر بخواهید در خانه نئوپان‌ها را برش دهید، سطح صافی نخواهید داشت.

نئوپان‌ها همچنین جذب رطوبت بالایی دارند. به همین دلیل بیشتر در محیط‌های بسته استفاده می‌شوند.

کاربرهای نئوپان

همانطور که قبلا هم اشاره کردیم،‌ نئوپان‌ها با چگالی‌های مختلف کاربرد متفاوتی دارند. نئوپان‌هایی که چگالی بالایی دارند در آشپزخانه‌ها به‌عنوان میز یا پیشخوان، برای پوشش کف خانه یا عایق زیرین کف خانه، برای نوعی از مبلما‌ن‌ها و به‌عنوان عایق دیوار ساختمان‌ها کاربرد دارند.

درحالی که کاربرد نئوپان‌هایی که چگالی کمی دارند متفاوت است. این نوع نئوپان‌ها سبک‌تر هستند، به ­همین علت، بیشتر برای فضاهای داخلی و جزئی استفاده می‌شوند.

از نئوپان‌های سبک برای جزئیات داخلی وسایل خانه (برای مثال داخل کشوها و کمد لباس)، فضاهای جانبی داخل خانه (قالب دور در و پنجره)، کم کردن و جذب بیشتر صدا و برای بسته‌بندی استفاده می‌شود.

تفاوت نئوپان و MDF

بارزترین تفاوت نئوپان و MDF نوع بافت درون آنها و اندازه چوب به‌کاررفته در آنها است. اگر به قسمت‌های برش‌خورده این تخته‌ها دقت کنید متوجه تفاوت آنها می‌شوید.

در بافت نئوپان تکه‌های چوب به خوبی مشخص و قابل لمس هستند در صورتی­که در MDF اینجور نیست و مواد کاملا فشرده شده اند به طوری که سطحی صاف به وجود آمده و چوب ها قابل لمس نیستند.

استحکام MDF خیلی بیشتر از نئوپان است. به طوری که در اثر فشار هیچ تغییری در آنها ایجاد نمی شود ولی نئوپان ها در اثر فشار دچار خمیدگی می شوند.

این موضوع برای رطوبت هم صدق می‌کند. MDFها در برابر رطوبت به‌طور نسبی مقاومت نشان می‌دهند، در صورتی که نئوپان‌ها هیچ مقاومتی در برابر رطوبت ندارند سریعا آن را جذب می‌کنند و تغییر شکل می‌دهند.

وزن MDF نسبت به نئوپان بیشتر است و برای ساختن کابینت، میز و... کاربرد دارد. علاوه‌بر همه این‌ها MDF قیمت بیشتری هم دارد.

MDF ظاهر بسیار زیباتری نسبت به نئوپان دارد، ولی نکته منفی در مورد آن این است که اگر خراش بردارد، به‌راحتی تعمیر نمی‌شود. بنابراین، علاوه‌بر اینکه قیمت بالاتری دارد، نگهداری از آن هم سخت‌تر است.

شاید فکر کنید که نئوپان به دلیل قیمت پایین‌تری که دارد، مقرون به صرفه‌تر است، اما بعد از چند سال استفاده و در معرض رطوبت بودن، مجبور به تعویض آن می‌شوید بنابراین از نظر اقتصادی چندان به­صرفه نیستند.

با توجه به تمام نکات گفته شده نتیجه می­گیریم که گرچه MDF قیمت بالاتری دارد، ولی از نظر استحکام، جذابیت و مقاومت در برابر رطوبت خیلی بهتر از نئوپان عمل می­کند و می­تواند گزینه مناسب‌تری باشد.

نئوپان بخریم یا ام دی اف؟

باتوجه به تمام نکاتی که در بالا به آن اشاره کردیم، تصمیم نهایی در خرید برعهده خودتان است. با کمی سبک و سنگین کردن اطلاعاتی که در این مطلب گرفته‌اید و درنظر گرفتن شرایط محیطی موقعیت مکانی‌ای که می‌خواهید از این وسایل چوبی در آن استفاده کنید، می‌توانید انتخاب مناسب و درستی داشته باشید.

اگر اطلاعات این مطلب به اندازۀ کافی برای شما مناسب بود، آن را برای دوستان خود بفرستید. در بخش نظرات، از تجربۀ خودتان بگویید.

منبع: لیروفا